Het mondstuk: vraagteken of vraagbaak
Het mondstuk is een vraagteken voor velen. Voor anderen een vraagbaak. Het is een intrigerend onderwerp voor de Brass Player. Vol geheimen enerzijds en enderzijds vol zekerheden: Veel niets vermoedende blazers zweren bij hun mondstuk. Zonder HUN mondstuk zijn ze nergens. Zij kunnen niet leven zonder hun specifieke mondstuk - merk X en type Y.

Toet Anch Amon de Grote, beruchte Egyptische heerser, liet in zijn graf de twee zilveren trompetten achter van ongeveer een halve meter lang. Met een verwijding bij het aanblaasgedeelte. Een soort aangesmeed mondstuk aan het zilver.

Talloze fabrikanten maken mondstukken en verdienen hier veel geld aan. Een mondstuk van de merken Tilz, Schilke,Denis Wick, Joseph Klier, Holton, Yamaha, Vincent Bach, Joseph Moncke en vele vele anderen kost al gauw EUR 60 maar maken ons de adaptatie mogelijk die wij willen. En de klank geven waarvan wij denken dat die het beste bij ons en ons instrument past. En daar zit precies de bottle-neck. De blazer fixeert zich op zijn of haar mondstuk in plaats van te trachten de blaastechniek te perfectioneren. Men denkt dat het mondstuk de oplossing biedt. Niets is minder waar.

Schitterende folders met dwarsdoorsnedes van mondstukken geven ons de illusie dat daar onze blazerstoekomst vanaf hangt. Maar beste vrienden, kijk eens naar de sport, en dat is onze blaasmuziek-kunst ook, een sport. Een topsport zelfs. Maar hier schuilt ook de adder onder het gras. De blazer gaat zich geheel focussen op het mondstuk. Vergelijk een voetballer of een atleet, een wielrenner etc.

Een voetballer kiest zijn of haar schoeisel op basis van het weer, het soort veld, de lengte van het gras, functie in het veld e.d . De wielren -crosser heeft voor elk parcours andere banden!

Tientallen verschillende schoenen en noppen zijn het resultaat geworden en... Adidas, Puma, Quick, New Balance, Le Coque Sportive, Lotto e.v.a. zijn er rijk mee geworden. Maar de blazerswereld is conservatief en heeft hier niet, nog niet, over nagedacht. Je moet flexibel zijn. Zie nu de blazers, beste vrienden,
hij of zij kiest voor één mondstuk, basta. Daar moet je het mee doen.

Anders in de sport
Hoe anders is het in de sport. De schaatser, de atletiek-sprinter, de polsstokhoogspringer etc. Speciale kleding voor elk gewenst doel. Zelfs zwemmers dragen speciale pakken. Ook doping komt eraan te pas.

In de blaasmuziek, waar het ook om veel geld gaat, is dat allemaal nog niet aan de orde. Maar dat zou wel moeten, en gaat ook gebeuren. Want elke brass player verdient meerdere mondstukken. Voor training, maar ook voor uitvoering op verschillende lokaties. Het spelen in een cathedraal vergt andere eisen als het spelen in het morsige achterzaaltje van het dorpshuis. Het Concertgebouw, waar fluisteren al achterin de zaal makkelijk hoorbaar is, vereist een andere aanpak van aanzet en klank- c.q. Balanstraining. Bij een zwaar concert bijvoorbeeld of als je wat minder hebt getraind is je grootste en ruimste mondstuk op een gegeven moment tijdelijk te groot geworden. Je grondtoon, en dan vooral in hoge en ff passages, kun je ternauwernood meer bereiken. Gevolg is dat je gaat persen e.d. En op kracht spelen. Veel blazers weten dat en pakken dan ook hun iets kleinere bakje.Dit is een herkenbaar praktijkvoorbeeld. En het omgekeerde gebeurt ook. Als men begint te spelen op een iets kleinere bak dan is men vaak te hoog. Ook hier voldoet de grondtoon niet aan de eisen. Je gaat aan de buizen morrelen en dat levert vaak nog meer onderlinge stemmingsproblemen op.

Voetbalschoenen met noppen
De voetballer, ik was het zelf, moet op een drassig veld lange noppen dragen. Is het veld hard en droog dan zijn lange noppen gevaarlijk. Je knikt zomaar door je enkel. Een verstuiking of bandscheuring kunnen het gevolg zijn . Waar of niet waar. Ik ben dan ook volstrekt origineel op deze site met het pleidooi dat elke blazer meerdere mondstukken moet hebben.

Maar dat gaat niet vanzelf. Daar moet op worden getraind omdat de gevoels- en associatiecentra achter in de zijkant van en in de hersenen, de ´mondstukken-input ´moeten kortsluiten met de motorische reacties, ervaringen en vaardigheden. Anders is het zinloos. Net zoals het zinloos is om een mondstukmeting te laten doen. Geld verspillen. Misleiding op basis van zinloos geld verdienen.

Want, de ene keer heb je dikke en sterke lippen en de volgende keer dunnere en slappere . Soms ben je niet helemaal fit en de andere keer spuiten de arpeggio´s uit je instrument. En ik weet waar ik over spreek want ik doe het allemaal controleerbaar.


In acoustisch slechte gebouwen met veel gordijnen en veel publiek, blaast het zwaar en moet je dus een mondstuk hebben waar je meer lucht in kwijt kunt en beter kunt doseren. Speel je echter in een grote acoustisch goede ruimte, zoals in een grote kerk, dan kun je met wat kleiner toe. Het blaast makkelijk. Maar daar moet je je op toeleggen en niet ouderwets zeggen.``Dit is mijn mondstuk en hiermee doe ik, het`. Dat is conservatief, je benadeelt jezelf, je bandleden en het publiek.

De voetballer die op een nat en drassig veld met korte noppen speelt, glijdt steeds weg en wordt vervangen. De blazer die conservatief bezig blijft met zijn of haar mondstuk, blijft sukkelen. Mijn stellingen zijn dan ook, en ik kan makkelijk oordelen met 30 verschillende mondstukken op 15 verschillende instrumenten, het maakt eigenlijk niet uit, want de embouchure bepaalt je klank, niet je mondstuk!

De atleet op de 100 meter maakt het verschrikkelijk veel uit of het op de kunststofbaan geregend heeft of niet, de schaatser of er gedweild is of niet. Voor ons, brass- players maakt het ook heel veel uit. Blijf niet volharden in vooroordelen of misplaatste adviezen van een leraar. Knal je in een grote kerk met een kleinere mondstukbak je staccato explosief eruit, dan ga je af. Je klank penetreert en mengt niet. En...kikst al gauw. Conclusie blijft dan al gauw, neem een iets grotere cup, iets dikkere rim en iets ruimere back- bore.

Ik stel voor dat elke blazer daarom ongeveer 3 verschillende mondstukken gebruikt.

Bij zeer goede acoustiek
- Mondstuk kerkmodel
- groter mondstuk, ruimere cup, grotere backbore.

Bij goede acoustiek
- Mondstuk met normale rim, cup en backbore

Slechte acoustiek model dorpshuis met gordijnen
- Mondstuk waar je meer druk in kunt opbouwen. Kleiner dus.

Noot: Van enorm belang voor elke blazer is:
Koop een groter mondstuk als nodig voor je eigen instrument.

Beste keus-een groot bastuba-mondstuk
Ga hierop Mouthpiece/buzzen zonder geluid. Blaas alleen lucht recht naar voren in een sterke grote straal. Hierdoor leer je beter te ademen en je mondhoeken gaan en wijzen als vanzelf omlaag indien je alleen met lucht door het grote mondstuk blaast.