17 - Dempers
Hoofdstuk 17 - Paragraaf 1
17. Dempers

17.1 Demper eigenschappen

Brass Dempers eigenschappen.

Het doel van de demper is het 'in alle richtingen uitzenden' van de geluidsgolven vanuit de Brasses te beperken.
Vergelijk het uitstromende water vanuit een krachtige rivier naar buiten .Door dammen aan te leggen voor de monding kan men veel narigheid van binnenuit stromend maar ook van buiten uit, tegengaan. Zoals afkalving van de eindoevers, het ontstaan van meerdere rivieruitgangen etc.Heftige golfkruisingen worden afgedempt. Zie de acoustiekleer.

Dempen:
Hoe demp ik de klank van mijn instrument?
Welke tonen van het spectrum wil ik afdempen? Welke grondtoonkwaliteit wil ik overhouden en welke deeltonen of bovenharmonischen?

Op welke wijze moet ik in mijn sectie, uitgezonderd de Eb cornet in een brassband, de balans in orde krijgen en houden terwijl wij met dempers spelen?
En welke deeltonen wil ik naar voren laten komen, de hoge of de lage? Ja, het kan allemaal. Ik heb zelf meer dan 50 dempers, en ze hebben allen een eigen karakter. Kies dan maar eens de goede. Hiermee wordt direct duidelijk met wat wij met dempers beogen. Er moet een andere klank komen, minder luid maar ook anders van karakter. Ook gebruiken wij dempers voor studie, Silent Brass heet het dan. Voor componisten is de vondst van dempers een zegen.

Nadelen:
Over de schade of het nut van spelen met dempers kan ik kort zijn. Het is nuttig voor je ademsteun en embouchure. Het heeft geen nadelen mits je voldoende 'noiseless air buzz't' en zonder demper speelt. Meer weerstand daagt uit tot meer presteren. Vooral qua ademsteun. In principe: hoe meer dempers je hebt en ze gebruikt ,hoe beter je je instrument leert herkennen.

Longemfyseem:
Er is nog nooit bewezen dat door de verhoogde intra-thoracale druk , ontstaan door koperblazen longemfyseem of longcollaps(Bron:Prof.dr. Arend Bouhuis) opgetreden zijn. Wel door roken e.d. Spelen in horecagelegenheden waar gerookt wordt is voor elke (jazz)trompettist een crime.

Specifiek geluid:
Denk aan Miles Davis , die eigenlijk beroemd , herkend en erkend werd door zijn gedempte spel met de 'metalharmon mute' zonder halfbolle inschuifpijp. Zijn specimen, zijn geëigende vondst, veel geïmiteerd door derden, hetgeen eigenlijk zinloos is en eigenlijk plagiaat. Imitatie. Wie het eerst komt wie het eerst maalt. Maar zoals je tegenwoordig wel vaker ziet is imitatie van 'idols 'hot.

Het mag en is zelfs door de tv bijna een must. En ..., je moet ook geld verdienen. Dus...: Toch is vreemd want als je 'lichte musici' spreekt of jazzmusici dan zetten zij zich veelal af tegen de musici in symfonieorkesten.:”...Die spelen alles wat al 1000 keer herhaald is en dan ook nog van papier...”, is het argument. En wat zien we in de traditionele jazz? En bij 'idols' imitatie? Hetzelfde:... Boeken vol met nummers: Real Book en vele vercommercialiseerde imitaties worden leeggespeeld.

Conclusie:
Men doet hetzelfde maar met een ander soort muziek. Mijn conclusie: ...” Speel dit fijn , vrienden, maar... kraak dus nooit meer klassieke musici af. Want echt improviserende originele muzikanten zijn er niet veel. Ik bedoel daarmee niet de improvisatoren op de decennia oude thema's.Wees er dus zuinig op. Imiteer rustig maar kijk niet meer neer op muzikanten die van blad spelen. Want dat doen velen van jullie toch ook..Pas als je met een band speelt én succesvol improviseert met een boodschap , op muziek die je nog nooit eerder hoorde, heb je recht van spreken.

De materialen:


  • Ook hier geldt: hoe zachter materiaal, hoe milder de klank.
  • Hoe harder, kunststof of metaal ,hoe scherper en brutaler.
  • De vorm: Hoe langwerpiger , rechter(straight mute), hoe scherper het geluid.
  • Hoe boller en korter (wow -wow mute) , hoe wolliger het geluid.
  • Is de demper te lang, dan wordt de stemming te laag.
  • Is de demper te kort, dan wordt deze te hoog.
  • Test de dempers altijd van zeer laag tot zeer hoog. Test ze bij p en ff. Test ze bij alle aanzetten van staccato t/m breath attack, van tongslag tot flatterzunge.
  • Zijn de kurken te dik cq te hoog , dan wordt de demper te laag
  • Zijn de kurken daarentegen versleten c q te laag dan wordt de stemming geknepen en te hoog.
  • De kurklagen moeten regelmatig worden schoongemaakt met bv spiritus. Anders loop je de kans dat het kurk te hard wordt en de demper tijdens het concert eruit valt.


Vuistregel: kurken eerder te dun houden als te dik. Koop ze standaard bij de muziekzaak, indien men ze zelf maakt, zoals ik: begin dik, test en slijp ze af met de schuurmachine tot de stemming' overall', goed is. De kurken op trombône- dempers zijn 2 x zo dik als trompet- en cornetdempers.Die van de euphonium en baryton ook, maar de kurken van de bas-tuba's zijn weer ongeveer 2 x zo dik als die van de euphoniums en barytons. Bevochtig de kurken altijd vooraf met spiritus of een 10 % zeepoplossing.


17.1 Demper eigenschappen