Dystonie is een verzamelnaam van een serie klachten waarbij verkramping het meeste opvalt. Dat kan zijn van een schrijverskramp, die voor het eerst wordt beschreven in begin 19e eeuw. De kramp kan zich voordoen in handen en armen, door veel schrijven of aan de pc te werken. Dystonie kan in allerhande beroepen voorkomen maar wel zullen hier vooral beschrijven hoe het bij musici en dan vooral in dit geval bij blazers. Verkramping van de gezicht-, kaak-, mond- en keelspieren.

Men wist met dystonie niet goed raad: is het een psychische/psychiatrische stoornis of meer van organische aard. Tot nu toe hebben CT scans van de hersenen en SPECTSCANS (Daniel. G. Amen) daar nog niet veel verduidelijking gebracht, maar men rangschikt het nu onder de neurologische aandoeningen (Marsden 1976).

De oorzaak:
Ligt vermoedelijk in een makkelijk opwekbare extra irritatie in de betrokken hersengebieden in de frontale motorische hersendelen. De elektrisch/chemische spanning kan in bepaalde betrokken gebieden te hoog oplopen, waardoor er impulsen worden opgewekt die de symptomen veroorzaken. Wat hiervan de oorzaken zijn is niet zeker.

Erfelijkheid kan een rol spelen. Zelf neem ik aan de allerhande aanleidingen de zaak kunnen escaleren zoals: verkeerde voeding (zoet en vet), verkeerde opvoeding - zie hiertoe ook het werk van De Tomatis in Het Bewuste Oor, nervositeit, stress, hyperventilatie, overinspanning, alcohol, nicotine, et cetera.Vooral het op een verkeerde manier spelen, zonder gestrekte kruin maar ook spelen met een paradoxale ademhaling en ook onvoldoende diepe ademhaling kunnen zuurstofgebrek in de hand werken.

Lokalisaties:
Bij bijvoorbeeld 'schrijverskramp' (gemakshalve even rsi noemend), verkrampen hand- en polsspieren maar uitgebreidere vormen kunnen geleidelijk optreden, zoals aan schouders, et cetera. De hand en de arm kunnen een soort dwanghouding innemen waarbij gewrichten in een vreemde eindstand kunnen komen te staan door pijn en kramp. Pijn staat niet op de voorgrond.

Dystonie wil zeggen: dys = moeilijk en tonie = spanning (van spieren). Dystonie schrijverskramp noemt men de gevallen waarbij allerlei handelingen bemoeilijkt gaan worden zoals gebruik van een schaar, schroevendraaiers, vasthouden ander gereedschap of voorwerpen. Dus ook van muziekinstrumenten. Carrières kun in de kiem worden gesmoord door dystonie.

Progressieve schrijverskramp:
Is die uitgebreide vorm van dystonie waarbij door pijn en kramp blazen onmogelijk wordt. Bij een aantal patiënten komen ook tremoren, onwillekeurige trillingen voor, licht vergelijkbaar met ziekte van Parkinson. Soms is dystonie een voorbode van Parkinson (geldteltremor).

Symptomatische dystonie:
Heet dan ook een vorm van dystonie waar sprake is van een ziekte of andere neurologische aandoening. Zoals de ziekte van Wilson. In dat geval brengen bepalingen van koper en ceruplasmine in het bloed uitkomst. Dirigenten arm, schouder/hand syndroom of orthosympatische (en posttraumatische) reflexdystrofie kunnen ook een differentiaal diagnose zijn: het lijkt er veel op maar is het niet. Deze dystrofie ontstaat door een afsluiting van de precapillaire sphincter (afsluitingspoortje van de één na kleinste bloedvaten vóór de capillairen). Zie in dat hoofdstuk.

Entrapments of inklemmingen van uittredende zenuwen en bloedvaatjes uit de spier ontstaan met Triggerpoints en Tenderpoints met alle gevolgen van dien. Zie hoofdstuk ‘Pseudoradiculaire klachten’.

Dystonie moet niet worden verward met pseudoradiculaire kramp zoals bij RSI (Repetitive Strain Injury). Hierbij komen gevoelsstoornissen, kramp, pijn voor als gevolg van herhaalde repeterende bewegingen zoals achter de pc of het spelen van de Mattheus Passion op de viool (6 uren spelen). De klachten kunnen al optreden voor je 20e, dus tijdens studie aan een conservatorium e.d. al. Injecties met o.a. Botuline A toxine worden wel gedaan maar ik zou het niet aanraden. Beter is om de houding tijdens het spelen(en zingen) aan te passen. Zie houding. Spelen met het hoofd iets achterover met een smile and press of underbite embouchure kan de klachten opwekken. Wees dus gewaarschuwd.