| Hoofdstuk 41 - Paragraaf 1 |
41. Gesloten keel
41.1 Gesloten keel
Koperblazers gespannen keel en stembanden
Regelmatig krijg ik op mijn spreekuur blazers die last hebben van spanningen in de keel. Soms klinken de stembanden mee. Dat is voor de blazer in kwestie erg vervelend en voor de andere bandleden eveneens. Verkrampingen kunnen optreden en soms moet men de carriére beëindigen. Dat is jammer en vaak niet nodig.
Oorzaak van geknepen keel en meezingende stembanden
Er is teveel spanning in de structuren rond het tongbeen. Veelal is dit het gevolg van de fonetische gesproken: I positie. Zeg maar eens iii, dan voel je direct de keel opzij strak wegtrekken. Smile & press is een vaak bijkomende zaak: De mondhoeken worden opzij getrokken i.p.v gecentreerd en de lippen ook dikwijls op elkaar geperst. Het komt nog steeds voor dat leraren hun pupillen dit voorhouden, zoals Arban vroeger.
Brassplayers retractie van de onderkaak
In combinatie met het bovenstaande zie je dat de onderkaak vaak teveel naar achteren staat. Hierdoor vernauwt zich de keel. Schuif de onderkaak maar eens naar voren dan voel je dat de keel open gaat. Dat is een prachtig mechanisme waarbij de blazer veel baat kan hebben.
De mondhoeken kunnen beter worden gecentreerd en vastgehouden als de kaak naar voren staat. Zodra de onderkaak naar voren wordt geplaatst zal de tong dalen en naar achteren gaan. Het zachte verhemelte-spiergedeelte neemt de koepelvorm aan. Het tongbeen gaat lager staan. De lucht stroom makkelijker, in grotere hoeveelheden, naar buiten.
Brassplayers kaakspieren
MM.pterygoïdeï internus, één der beide vleugelvormige kaakspieren is vooral verantwoordelijk voor het naar voren schuiven en houden van de onderkaak, ondersteund door de 3 overige kaakspieren. Bij blazers die je dit gaat aanleren zal er eerst een snelle verkramping kunnen optreden en vermoeidheid van deze spier. Ook moet de blazer leren de onderkaak verder te openen en het mondstuk meer op de onderkaak te zetten.
Brassplayers crown stretching
De houding met de gestrekte kruin en het afvlakken van de neklordose is eveneens van belang bij het openen van de keel. Strek de kruin eens en zeg Ôh. Doe je daarentegen het hoofd iets achterover dan lukt dit moeilijker en kom je in de fonetische iii-positie. Ook de inademing costo-diafragmaal verloopt als automatisch veel beter, als je de kruin strekt. Je voelt ook direct dat de buik-en rompspieren beter aanspannen, je buik vlakt af. Ook het uitademen en de ademsteun worden reflectoir versterkt.
Brassplayers keelopening en het bastubamondstuk
Door te gaan non buzzen en noiseless buzzen op een groot bastubamondstuk leer je:
de keel verder te openen;
worden de kinspieren sterker en dikker;
krijg je een betere luchtdoorstroming;
krijg je ook een verdiepte ademhaling.
Brassplayers stemoefeningen
Om onnodig stembandgebruik tegen te gaan kun je nu, in deze houding de volgende oefeningen doen: strek de kruin en zing de laagste Ôh die je kunt. Je voelt dat de onderkaak achterover kantelt en ver open gaat. Dit is ook de speelstand voor het (lage)blazen. Zing nu krachtig en luid de Ôh, of zing een laag melodietje. Herhaal daarna dezelfde bewegingen ZONDER stem. Voel het verschil in spanning.
|
