36. Amusia
36.1 Inleiding amusia
Amusie refereert aan een aantal storingen die aan het licht kunnen komen bij het musiceren, blazen, zingen etc.,waarbij de bewuste persoon niet in staat is om muziektonen en of rythmes te herkennen en/of te reproduceren. Het kan aangeboren zijn maar ook ontstaan door enigerlei letsel of schade aan de hersenen. Het woord kunnen we ontleden in A (niet) Musia (muziek).
Toondoofheid:
Is een bekende term in dit verband maar is maar één der vormen van amusie. Patienten met hersenletsel ervaren het niet kunnen produceren van muzikale tonen in hun soms beperkte spraakvermogen, vaak lijkend op afasie. Mijn ervaring was dat er vele patienten zijn die niet of slecht spreken maar wel kunnen zingen. Zelfs kan men in therapiesessies via het zingen de spraak (her) trainen. Weer andere vormen van amusie zijn veel meer specifiek gericht op onderdelen van de muziek betrekking hebbend op de 4 polariteiten:
- kort-lang: ritmische figuren of patronen; agogiek
- laag-hoog: toon, samenklank, melodie
- zacht-sterk: sterktegradatie; dynamiek
- donker licht: toonkleur, timbre, koloriet.
Schema: Clemens Holthaus +
Beweging afgewisseld door stilstand toegepast in een combinatie of mengeling van deze muzikale aspecten maken dat we muziek tot stand brengen of beluisteren.
Maar bij Amusie kunnen van we van al die polariteits- aspecten bij mensen met amusie onderdelen ontdekken waarmee men moeite heeft. Maar dat is nog niet alles: Ook de emotionele beleving van muziek en onderdelen ervan is vaak verre van ontwikkeld.
Oliver Sacks:
Samengevat: Bij het vaststellen van amusie is er dikwijls sprake van een combinatie van storingen.Een bekende auteur op dit terrein op dit moment is Oliver Sacks.
Op de Chr. MULO in Haarlem vierden we elk jaar kerstfeest in een schouwburg. Er werden stukjes opgevoerd maar we zongen zelf ook. Naast mij stond een jongen, tegenwoordig één van Nederlands meest gelezen auteurs, die verschrikkelijk hard het Stille Nacht mee stond te schreeuwen. Helemaal van binnen uit. Hij deed enorm zijn best. Maar zo allemachtig vals, volledig atonaal.. De directeur van de school liep naar hem toe en verbood hem te verder te zingen en siste hem toe waarom hij zo vals zong.
Hij antwoordde: “. Ik kan geen wijs houden meester ..maar ik zing met mijn hart... ”. Hij was overal goed in, maar niet in zingen.
Onderzoek:
Naar amusie is nog niet veel onderzoek gedaan in de vorige eeuw, maar tegenwoordig wel. Kijk bv ook op Google naar Neurological Rehabilitation Now and in the Future Valencia oktober 2009, voor de nieuwste ontwikkelingen. Dat zijn er zeer vele.
Op dit congres in Valencia was één der sprekers Drs. Kees Hein Woldendorp met zijn power point demonstratie Central Auditory Processing Disorders.
|
