19. Blessures & klachten/>
19.17 Amputatiepijn/prothesen
Klik op het plaatje om te vergroten
Deze afbeelding betreft een jonge trompettiste die ik op een clinic in Brabant tegenkwam. Zij heeft na de clinic contact opgenomen met een revalidatiearts in haar regio om een nieuwe , geavanceerde prothese te krijgen waarmee zij de trompet en de cornet, allebei, om beurten kan dragen en balanceren.
Prothesen zijn vaak nodig na amputaties maar prothesen en aanverwante hulpstukken zijn soms ook nodig bij onvolgroeide lichaamsdelen en zelfs bij verlammingen.
Amputaties kunnen van traumatische aard zijn. Zoals een euphoniumspeler die op zijn trawler in een Ierse haven met zijn voet in een ankerlier-kabel-lus stond die door een plotselinge hoge golf strak werd getrokken. En zijn voet stond er nog in. Eerst voel je niks, je lijkt als verdoofd. Het is alsof de hersenen het eerst niet accepteren en er zich eerst een pijndempscenario zich voltrekt in het hoofd. Maar al gauw stroomt het bloed eruit. Het onderbeen werd afgebonden, en later geamputeerd.
Deze muzikant , die later gelukkig weer kon blazen, doorliep het wondgenezingsproces, het proces van stompharding en optimalisering van de wond en het litteken waarna de prothese kon worden aangemeten. Na een amputatie treedt er uiteraard wondpijn op, en later littekenpijn. De wondpijn verdwijnt en later de littekenpijn mogelijk ook en fantoompijn komt er voor in de plaats. Het onderbeen is weliswaar verdwenen maar de bijbehorende hersenschema’s van gevoel, motoriek en het autonome zenuwstelsel niet. De hersenen blijven vragen om aanvoer van prikkels uit het gezonde been, en dat is er niet meer. Het zenuwstelsel gaat nu zelf de prikkels aanleveren= dé-afferentiatiepijn treedt op. Ook het psychische verlies van een lichaamsdeel levert ‘geheugenpijn’ op.
Bij het blazen treedt er een drukverhoging op in de romp en dat doet zeer in de amputatiestomp. Daar moet je wel rekening mee houden in het begin. Later went dat wel.
Bij mensen die een lichaamsdeel moeten missen na een slepende (pijnlijke?) ziekte zoals bv diabetes, kanker etc. , bij hen treedt dan ook circuitpijn en geheugenpijn op. De hersenen hebben de pijn van weleer opgeslagen en reproduceren die op gezette tijden. Vooral als je moe bent of voor psycho-sociale en/of medische problemen staat etc.
Ook neurogene pijn kan gaan optreden omdat de doorgesneden zenuwen aan de nog aanwezige littekenkant als het ware een pijnzender- conglomeraat (kluwentje van uitgroeiende zenuwuiteinden) zijn gaan vormen. De opstijgende gevoels- en pijnbanen worden overladen met pijnprikkels en ziedaar: neurogene pijn en circuitpijn( cirkelt steeds maar in een achtbaan tussen wond en hersenen).
|