13 - De lippen
Hoofdstuk 13 - Paragraaf 6
13. De lippen

13.6 Mondpositie

In Brass Anthology I staat een artikel over de stand en bewegingen van de lipflappen in het mondstuk. Men heeft dat gefilmd door een doorzichtig mondstuk. In deze stroboscopische opnames ziet men duidelijk de vooruitgeschoven liptoppen die heen en weer gaan, open en minder open, open en minder open, in een duidelijke regelmaat. Op een filmpje op een Duitse internetsite waren soortgelijke filmopnames te zien, maar met een veel minder regelmatige beweging.

De meest gebruikte Embouchure mondpositie:

De mondkringspier kun je zien als de as van een wiel. De rondom instekende spieren kun je vergelijken met spaken. Blaas eens op je mondstuk met alleen lucht erdoorheen.

Wek geen wigtoon op, maar blaas er alleen lucht doorheen. Neem de lippositie in van de medeklinker p en laat zonder stemgeluid p p p p klinken en
vervolgens pffffff, weer alleen lucht. Breng de onderkaak naar voren, eerst een beetje, dan meer, en blijf pfffff geluid maken, alleen lucht. Pak vervolgens je mondstuk en doe hetzelfde.

Breng nu de mondhoeken weer naar elkaar toe, en maak weer pfffff geluid zonder stemgeluid of wigtoon. Vervolgens blaas je een stukje papier tegen de deur aan met je luchtstroom. Probeer de mondhoeken omlaag te laten wijzen. Dit geeft een ronde kin. Lukt dit niet, blaas dan de luchtstroom omlaag in het mondstuk. Ga voor de spiegel staan en blijf blazen met de mondhoeken omlaag.

Vervolgens blaas je steeds hoger in het mondstuk, waarbij je de mondhoeken vasthoudt in benedenwaartse richting. Ik noem dat de Beethovenstand. Deze stand vergeet je nooit meer. Dan pak je het instrument erbij en doe je weer dezelfde oefening, net zolang tot je ook bij het hoog spelen de positie van het laag spelen, met mondhoeken omlaag en ronde kin, onder de knie hebt.

Spelen met de mondhoeken omhoog is af te raden, omdat er dan lucht kan ontsnappen door de neus, de lippen dun zijn en je er snel doorheen zit. De kin wordt puntig door het overmatig aanspannen van kinspier en hals-tongbeenspieren. Bovendien wordt de toon ook dun en geknepen en zul je in de hoogte intonatieproblemen krijgen.

Alles wat op deze site staat, is van belang voor leraren die hun minder getalenteerde leerlingen ook goed willen laten blazen. Blaas je volgens je leraar gewoon goed, dan moet je niets veranderen.


13.6 Mondpositie